Psychopathie te lijf

Voorwoord door Nirmala Isabelle Hoebeke

"Psychopathie te lijf". De titel van het boek zegt het klaar en duidelijk: Piet van der Ploeg gaat in de aanval. Hij verklaart de oorlog aan deze extreme vorm van Narcistische Persoonlijk-
heidsstoornis. Hij wil dat het bekend wordt, hoe zwaar de slachtoffers te lijden hebben. En hij wil er de mensen bewust van maken dat het een ernstig probleem is in onze maatschappij.

Psychopathie kom je tegen bij mannen en vrou-
wen, in alle lagen van de bevolking en in alle beroepen. Psychopaten kiezen hun slachtoffers beredeneerd. Ze kennen geen enkele vorm van empathie en voeren hun plannen gewetenloos uit.

Een psychopaat is geen roofdier dat verloren gelopen is in zijn habitat en wanhopig op zoek is naar de eerste beste prooi. Het is een roofdier met een volle maag dat zeer selectief op zoek is naar een, in zijn of haar ogen, zwak diertje om mee te spelen. Mensen voelen intuïtief wel aan dat er iets niet klopt bij deze persoon. Maar die man of die vrouw is vaak succesvol en intelligent en wordt daarom bewonderd. En het is moeilijk om een naam te plakken op dit 'eigenaardige gedrag'. Ze hebben er geen naam voor.

Bovendien heeft de psychopaat snel door wat de 'brave burger' aanvoelt. En hij past zijn techniek aan, altijd opnieuw, hij is onvoorspelbaar en gevaarlijk en dus moeilijk te definiëren. Piet van der Ploeg geeft een duidelijk beeld van deze ernstige stoornis, ondermeer door verschillende onderzoeken naast elkaar te zetten. Hij geeft er de kenmerken van en de middelen waarmee je kan werken. Hij klasseert niet definitief. Zoals een meester beeldhouwer geeft hij niet een eigen afgewerkt beeld dat de leerling moet namaken. Maar hij leert de leerling te observeren en kritisch te reflecteren over wat hij leert en meemaakt. Hij geeft de technieken, de middelen en de natte klei: het is aan de leerling om zelf te boetseren.

Piet van der Ploeg geeft het materiaal om iets te doen, maar hij beslist niet in jouw plaats waarmee je moet werken. Hij spreekt in termen van "volgens mij" en niet in termen van "het is." Zo blijf je geprikkeld om het thema verder te onderzoeken, met een stevige basis van het ziektebeeld. Hij houdt je aandacht op scherp. Dat doet hij ook met de casussen die hij beschrijft. Hij doet je opnieuw beseffen dat theorie gebouwd is op realiteit. Hij omschrijft reële gebeurtenissen die plaatsvonden op verschillende momenten in de geschiedenis. Zo wordt nog eens duidelijk dat het om een eeuwenoude stoornis gaat en dat, ondanks alle onderzoeken, er tot op de dag van vandaag geen alleenzaligmakende manier bestaat om je er tegen te wapenen.

Het beeld op de omslag suggereert het kleurloze, het duistere, de leegte van de psycho-
paat. Hij is een man zonder herkenbaar gezicht. Hij is alles en niets of kan iedereen zijn. Hij verstopt zijn doodshoofd om te voorkomen dat de mensen zijn vermomming zouden doorzien en dat hij van zijn sokkel valt. Of is het brein van de psychopaat de tikkende tijdsbom, die niets schuwt om zijn behoeftes te bevredigen…. Maar je kan de man op de sokkel ook zien als het slachtoffer dat zichzelf bijeen raapt: mensen die geconfronteerd werden met deze extreme vorm van Narcistische Persoonlijkheidsstoornis, deze extreme onbalans tussen denken en voelen, worden meegesleurd in een wereld van meedogenloze en wrede manipulatie. Hun identiteit, hun zijn wordt volledig in beslag genomen door de dader: hij neemt hun leven over.

Piet van der Ploeg beschrijft wat psychopathie is. Hij schuift een gordijn opzij: je kan de wreedheid van de pathologie aanvoelen. Het is pas door ze onder ogen te zien, door ze te begrijpen, dat je ze leert kennen en herkennen.